भारतात इक्विटेबल गहाणखत  आणि नोंदणीकृत गहाणखत यातील  फरक. Difference between Equitable mortgage and Registered mortgage in India

जेव्हा आपण एखादी घर खरेदी करता आणि कर्जासाठी अर्ज करण्यासाठी बँककडे जातात. तेव्हा संस्था आपल्याकडे सर्व मूळ कागदपत्रे त्यांच्याकडे सुरक्षा / हमी म्हणून ठेवेल आणि आपण प्रदान केलेल्या कागदाच्या आधारावर आपल्याला कर्ज देईल. अशा कर्जांना तारण म्हणूनही ओळखले जाते. कर्ज घेताना सामान्यत: दोन पक्ष गुंतलेले असतात - कर्ज घेणारा आणि बँक किंवा संस्था . तारणांचे वेगवेगळे प्रकार आहेत; तारण निवड साधारणपणे कर्जदारावर अवलंबून असते.

सर्वात सामान्य व्यवस्था अशी आहे की कर्ज घेणारा कर्जदाराकडून पैसे घेतो आणि मासिक आधारावर परत देतो. कर्ज फेड होईपर्यंत बँक किंवा संस्था मालमत्तेशी संबंधित सर्व कागदपत्रे ठेवतो आणि याला एक साधा तारण (सिम्पल मोर्टगेज)(simple mortgage) म्हणतात.

एखाद्या अप्रत्याशित घटनेमुळे, जर कर्जदाराने कर्ज परतफेड करण्यास अयशस्वी ठरला तर बँक ठरवलेल्या सुरुवातीच्या करारावर अवलंबून मालमत्तेवर बँकेचे काही हक्क आहेत. 

नोंदणीकृत तारण म्हणजे  काय आहे?(what is mean by Register mortgage? )

सोप्या भाषेत नोंदणीकृत तारण म्हणजे कर्जाची ती श्रेणी जिथे कर्ज घेणारा कर्जाच्या बाबतीत कर्ज घेतल्यास स्वेच्छेने बँकेला मालमत्तेचा संपूर्ण हक्क देतो. अशा परिस्थितीत आपण कर्जदार म्हणून बँकेला परवानगी दिली की आपण कर्ज डीफॉल्ट (थकबाकी राहल्यास) केल्यास मालमत्तेची ज्या प्रकारे बँक किंवा संस्था यांना इच्छा असेल तेथे विल्हेवाट लावता येईल. हा कर्जाचा एक जटिल प्रकार आहे आणि साध्या तारण ठेवण्यापेक्षा मालमत्तेवर बँकेकडे बरेच अधिक अधिकार आहेत.

इक्विटेबल तारण म्हणजे काय? What is mean by Equitable mortgage? 

इक्विटेबल किंवा साधे कर्ज हे गृह कर्जाचे सर्वात सामान्य प्रकार आहे. या परिदृश्यात, जेव्हा आपण एखाद्या बँक किंवा संस्था कडून पैसे घेता तेव्हा मालमत्तेची कागदपत्रे बँक किंवा संस्थेकडे असतात. गृह कर्जाचा कालावधी १५-२० वर्षांचा असतो आणि कर्जाची संपूर्ण परतफेड झाल्यानंतरच ती कागदपत्रे आपल्याकडे परत येतील. इक्विटेबल तारण दरम्यान, आपण संपूर्ण रक्कम परतफेड करेपर्यंत आपण आपल्या बँकेला आपल्या मालमत्तेची मालकी दिलेली असते. जर आपण कर्ज डीफॉल्ट केले तर आपण त्यांना आपली मालमत्ता ताब्यात घेण्यास देखील अनुमती दिलेली असते.

कर्जदाराच्या शेवटी  मालमत्ता तारणवर  ठेवण्याचा मेमोरँडम तयार केला जातो. हे निवेदन म्हणजे बँकेत सादर केलेल्या सर्व कागदपत्रांची नोंद आहे, यात असेही म्हटले आहे की कर्जदाराने गृहकर्जाची सर्व कागदपत्रे  स्वेच्छेने सादर केली आहेत  आणि मुद्रांक शुल्क भरले आहे. मुद्रांक शुल्कासाठी दिले जाणारे शुल्क हे एमओडीटी म्हणतात. आपण राहता त्या राज्याच्या आधारे घर मूल्याच्या ०.१% ते ०.२% पर्यंत शुल्क आकारले जाते. एमईओडी (मेमोरंडम ऑफ डिपॉझिट) सीईआरएसएआय (सेंट्रल रजिस्ट्री ऑफ सिक्युरिटीझेशन अ‍ॅसेट रिकन्स्ट्रक्शन ऍण्ड सिक्युरिटी इंटरेस्ट) नावाच्या संस्थेकडे नोंदविणे देखील बंधनकारक आहे.

इक्विटेबल गहाणखत  आणि नोंदणीकृत गहाणखत फरक 

Different between Equitable mortgage and Register mortgage 

गहाणखताचे विविध प्रकार आहेत जसे की न्याय्य तारण आणि नोंदणीकृत तारण. आपण कर्ज अर्ज करण्यापूर्वी, इक्विटेबल गहाणखत आणि नोंदणीकृत गहाणखत यातील फरक समजून घेणे आवश्यक आहे.

घटक	न्यायसंगत तारण	गहाण नोंदणीकृत
नोंदणी	योग्य तारण नोंदणीकृत नाही	नोंदणीकृत तारण नोंदणीकृत आहे
प्रक्रिया	इक्विटेबल मॉर्टगेजमध्ये तुम्हाला स्टॅम्प पेपर खरेदी करावा लागतो	नोंदणीकृत गहाणखत कर्जदाराला  उपनिबंधक कार्यालयाकडे जावे लागते.
किंमत	मुद्रांक शुल्क किंमत - ०. १% किंवा  घर मूल्याच्या ०.२%	हे घर मूल्याच्या ०. ५% आहे
परवडणारीता	नोंदणीकृत तारण तारणापेक्षा हे कमी खर्चीक आहे	न्याय्य तारणापेक्षा अधिक महाग आहे
बँक अधिकार	आपण कर्जाची परतफेड करण्यात     अयशस्वी  झाल्यास, बँक आपली   मालमत्ता ताब्यात घेते       आणि लिलाव बंद करते	आपण परतफेड करण्यात अयशस्वी झाल्यास, मालमत्ता बँकेत हस्तांतरण केली गेली आहे    आणि त्यास त्यासाठी पाहिजे  असलेले काहीही करू शकते.
जोखीम	योग्य तारण नोंदणीकृतपेक्षा अधिक धोकादायक आहे.	तर, नोंदणीकृत तारण हे जोखीम मुक्त आहे , कारण ते मालमत्तेवर दोन्ही पक्षांना (सावकार व कर्ज देणार्‍या) सुरक्षा  प्रदान करते.

                             

इक्विटेबल गहाणखत कसे तयार केले जाते? How to draft of equitable mortgage? 

स्थावर मालमत्तेवर एक समान तारण जे लेखी कराराद्वारे तयार केले जाऊ शकते. गहाणखत मालकाने तारण ठेवून त्याच्या मालमत्तेची प्रति कृती - गहाणखत बँककडे ठेवल्याचा पुरावा म्हणून असते. त्यानंतर बँकेने त्यांना सुरक्षितता निर्माण करण्याच्या उद्देशाने सूचित केले.

इक्विटेबल गहाणखत नोंदविणे आवश्यक आहे का? 

Is required to register equitable mortgage? 

इक्विटेबल गहाणखत ठेवल्यास कोणतीही मुद्रांक शुल्क आकारली जाणार नाही. नोंदणीकृत गहाणखत देय रक्कम किंवा आकार ज्यावर शुल्क तयार केले गेले आहे त्याच्या आधारे मुद्रांक शुल्क आकारले जाईल. हे गहाणखत कायद्याच्या अंमलबजावणीनुसार कायदेशीर गहाणखत असलेल्या सर्व गरजा पूर्ण करीत नाही परंतु तरीही करारानुसार त्यात प्रवेश केला आहे. मोबदला न भरण्यासाठी दावे दाखल करण्याचा तो आवश्यक अधिकार देतो.

 बँक कोणत्या प्रकारचे न्याय्य किंवा नोंदणीकृत तारण पसंत करतात? 

Bank which type of mortgage prefer either Equitable mortgage or Register mortgage . 

इक्विटेबल गहाणखत मध्ये दोन्ही पक्षांना भरपूर प्रमाणात लाभ घेण्याऐवजी बँका प्रामुख्याने नोंदणीकृत गहाणखत पसंत करतात कारण इक्विटेबल गहाणखतात कर्जाची किंवा उपनिबंधकांच्या कार्यालयात मालमत्तेची नोंद नाही. त्यामुळे संपूर्ण कर्ज परत न करता तृतीय पक्षाला मालमत्ता विकल्या जाण्याची शक्यता निर्माण होते. म्हणूनच, बँक आणि बर्‍याच वित्तीय संस्था योग्य प्रमाणात नोंदणीकृत असल्याचे मानतात. इक्विटेबल गहाणखत संबंधित अनेक फसवणूकीची प्रकरणेही नोंदविण्यात आली आहेत.